In het interview van de maand vertelt Layla over haar beslissing om geen kinderen te willen. Vrouwen die geen kinderen willen, hebben te maken met seksistische en paternalistische opvattingen van mensen in de samenleving. Er rust nog steeds een enorm taboe op het niet willen van kinderen voor vrouwen. Our Shakti is een platform waar vrouwen met verschillende meningen gevierd worden. Verschillende meningen zijn oké en gezond. Er zijn vrouwen zoals Layla die geen kinderen willen en er zijn vrouwen zoals anoniem in het interview over moederschap en carrière die graag moeder zijn. In dit interview vertelt Layla ons haar verhaal.
Layla, kun je mij vertellen over het proces van wel of geen kinderen willen? Sinds wanneer wist je dat je geen kinderen wou?
Ik heb sinds mijn puberteit gezegd dat ik geen kinderen wou. Ik was toen ongeveer 12-13 jaar oud. Ik vond dat er genoeg kinderen waren zonder ouders, dus ik wou kinderen adopteren. Ik heb dat idee lang volgehouden. Later toen ik begin twintig was begon ik daaraan te twijfelen. Ik was er niet meer zeker van of ik kinderen wilde adopteren. Rond mijn 25e wist ik zeker dat ik ook geen kinderen wou adopteren, omdat je dan alsnog een kind hebt. Ik was wel meer aan het leren over pleegkinderen, dus dat je tijdelijk voor kinderen zorgt. Ik overweeg nog steeds om oudere pleegkinderen in huis te nemen, dus geen baby’s of kleine kinderen. In Nederland vallen de pleegkinderen in drie categorieën: tot 3 maanden, langer dan 3 maanden en korter dan 1 jaar en langer dan 1 jaar. In de laatste categorie is er dus kans dat een kind tot zijn/haar 18e bij je blijft wonen. Ik ben hier nog over aan het nadenken, omdat ik hun een veilige en stabiele thuis wil aanbieden. Eigen kinderen wil ik niet.
Je wist op een jonge leeftijd dat je geen kinderen wou. Hoe werd er gereageerd door jouw familie en vriendinnen?
Mijn familie neemt het niet serieus. Nog steeds niet. Ze zien het als een fase die al loopt sinds mijn tienerjaren. Ik heb zoiets van hoelang duurt een fase voor jullie? Ze nemen het niet serieus, omdat het cultureel gezien onacceptabel is om geen kinderen te nemen. Soms denk ik dat mijn moeder het inziet, omdat ze zich zorgen maakt en paniekerig wordt. Maar dan maakt ze een opmerking waardoor ik zoiets heb van je snapt het gewoon niet. Ik wil echt geen kinderen. Ik ga niet van gedachten veranderen. Als ik iemand ontmoet dan gaat hij mij ook niet van gedachten veranderen. Ik wil geen kinderen dus ik ga dan ook niet een relatie beginnen met iemand die wel kinderen wil.
Toen ik wat jonger was zeiden vriendinnen dat ze ook geen kinderen willen, maar ze brachten het in verband met hun leeftijd. Dus omdat ze jong waren dan wilden ze geen kinderen. Dat was echter niet wat ik bedoelde. Ik wil nooit eigen kinderen. Nu dat we ouder zijn nemen de meeste vriendinnen het wel serieus en ze begrijpen ook dat het hebben van kinderen niet voor iedereen bedoeld is.
Heb je specifieke redenen waarom je geen eigen kinderen wil?
Soms denk ik dat als mijn eigen opvoeding anders was geweest ik wel kinderen zou willen. Ik heb mijn jeugd en gezinssituatie als onprettig ervaren en ben daarom van mening dat sommige ouders niet geschikt zijn om ouder te worden. Ik heb als kind voor een groot deel zorg moeten dragen voor mijn ouders. Dit wordt ook wel ‘parentificatie’ genoemd. Dit is wanneer kinderen de rol van verzorger aannemen in het gezin. Doordat ik al zo een groot deel van mijn leven heb moeten zorgen voor anderen heb ik niet de behoefte om dat nog langer te doen. Voor ik het weet ben ik dan 50 jaar en dan is de piek van mijn leven 30s en 40s kwijt aan het opvoeden van kinderen. Dat zijn de jaren van je leven waarop je het fitst bent. Mensen zeggen altijd dat dat je 20s zijn. Ik ben het daar niet mee eens. Twintigers hebben ongezonde levensgewoontes en verdienen niet zoveel. Vanaf je 30s begint dat te verbeteren, meer geld, beter voor jezelf zorgen, stabiliteit etc. Als je kinderen neemt, dan geniet je niet van die prime age. Je draagt 24/7 zorg voor ze voor de rest van je leven, je bent verantwoordelijk, je maakt je zorgen. Je hebt geen rustmomenten. En dat is het niet waard voor mij.
Ik wil nog zoveel doen en ik ben er mij er bewust van hoe je het wendt of keert het hebben van kinderen heeft invloed op de dingen die ik wil doen. Vooral voor vrouwen. Er komt een pauze in je leven, je moet kinderen altijd vooropstellen en ze zijn een grote verantwoordelijkheid. Als jij altijd rekening moet houden met kinderen dan zijn er veel dingen die jij niet kan doen. In ieder geval niet wanneer jij het wil. Je levert vrijheid in. Een offer dat mensen maken. Daar is niks mis mee, maar dat is een offer dat ik niet wil maken.
Stel dat een mensenleven 150 jaar duurde en je blijft een lang gedeelte van dat leven fit en gezond dan vind ik 20 jaar die je kwijtraakt aan het opvoeden niet zo een groot offer. Nu word je hopelijk 80 jaar maar de laatste jaren van je leven ben je niet fit, gezond en afhankelijk van anderen. Verhoudingsgewijs is het te scheef verdeeld voor mij.
Wat vind je niet leuk aan hoe er wordt omgegaan met vrouwen die geen kinderwens hebben?
Ik vind het heel erg dat het niet serieus genomen wordt, omdat het niet zomaar een beslissing is. Wel of geen kinderen nemen, dat is een levensbeslissing. En dat je iemands levensbeslissing niet erkent, daarmee erken je de persoon niet. Vrouwen worden betutteld, aangesproken alsof zij kinderen zijn en dus niet zelf kunnen beslissen over hun levens. Het gaat om een volwassen vrouw die een volwassen besluit neemt. En dat wordt niet gerespecteerd.
Het ergste vind ik dat vrouwen gedwongen worden om wel kinderen te nemen. Voor vrouwen die geen kinderen willen en uiteindelijk wel kinderen hebben genomen is die sociale druk de reden geweest. Dat is ernstig omdat ze daarmee hun eigen leven verpesten en ook het leven van een kind. Ik geloof dat een kind het aanvoelt als hij/zij onwelkom is. Ik neem het de mensen die vrouwen onder druk zetten erg kwalijk.
Op Facebook zijn er verschillende ‘I regret having children’ groepen waar mensen anoniem hun verhaal delen. Je kan niet openlijk toegeven dat je spijt hebt van het krijgen van kinderen, want dan word je gedemoniseerd. Er zit een enorm stigma op het openlijk toegeven door ouders dat ze spijt hebben van hun beslissing om kinderen te nemen. Ik heb verhalen voorbij zien komen waarbij het kind aanvoelt dat hij/zij ongewenst was en dat heeft invloed gehad op het leven van een kind. Dat zou niet zo moeten zijn.
Wat is er bekend over vrouwen die geen kinderen hebben?
Er zijn verschillende onderzoeken die uitwijzen dat vrouwen zonder kinderen gelukkiger zijn dan vrouwen met kinderen. Ik zie op sociale media dat mensen dit willen ontkennen, maar dit is een bevinding waar je niet omheen kan. Het is een feit dat die groep het gelukkigst is. Laatst zag ik een onderzoek voorbijkomen dat nog specifieker was: ongetrouwde vrouwen zonder kinderen zijn gelukkiger. Ik kan mij daar iets bij voorstellen. Als je kijkt naar rolverdeling van mannen en vrouwen dan hebben vrouwen meer verantwoordelijkheid in huwelijk. Ze nemen een groot deel van de zorg op zich. Het verband ligt in dat je zorg draagt voor anderen. Als je kinderen zou nemen dan neem je zorg op je. Als er een scheve rolverdeling is in het huwelijk dan neem je ook zorg op je. Als je altijd maar anderen voorop moet stellen, dan lijd jij uiteindelijk daaronder en daar word je ongelukkig van.
Ik ben niet van mening dat vrouwen helemaal geen kinderen moeten nemen omdat ze dan ongelukkig worden. Nee, ik probeer te zeggen dat als vrouwen het idee hebben dat ze geen moeder willen zijn dat ze niet gedwongen moeten worden. Dan krijg je vanzelf een grotere groep die wel blij is om moeder te zijn. Als we in een maatschappij leven waarin een deel van vrouwen gedwongen wordt om kinderen te nemen dan krijg je automatisch statistieken met ongelukkige moeders.
Het is belangrijk dat vrouwen bewust zijn van hun opties. Ze hoeven niet te kiezen voor kinderen. Het komt voor dat vrouwen zich later realiseren wanneer ze al een kind hebben dat het hebben van geen kinderen ook een optie was. Vaak worden ze toch beïnvloed door hun omgeving, ze zien dat iedereen om hun heen kinderen heeft en op gegeven moment hebben ze zelf ook zoiets van iedereen heeft een kind dus ik neem ook een kind. Als vrouwen niet gedwongen worden, dan zullen er meer vrouwen zijn die geen kinderen willen en gewoon gelukkig zijn met hun leven. Dan zien andere mensen dat dat ook optie is. En word je niet weggezet als alien. Dat gevoel heb ik wel een beetje vooral omdat ik uit een cultuur kom waarin het ‘not done’ is om geen kinderen te hebben. Ik heb niemand ontmoet uit mijn gemeenschap met soortgelijke opvattingen. Misschien zijn ze er wel, maar spreken ze zich er niet over uit omdat het zo een groot taboe is.
Er is kritiek op vrouwen die geen kinderwens hebben omdat het krijgen van kinderen van een vrouw verwacht wordt of men vindt dat dat hun vrouw maakt. Hoe denk jij hierover? Wat betekent vrouwelijkheid voor jou?
Ik vind het afschuwelijk dat mensen zulke opvattingen hebben over vrouwen. Je zegt eigenlijk dat vrouwen die geen kinderen kunnen of willen krijgen minder vrouw zijn. Dat ze geen waardige vrouw is omdat ze geen kinderen heeft. Je reduceert vrouwen tot babymachine. Alsof een vrouw alleen gewaardeerd kan worden vanwege haar baarmoeder mits ze een goed functionerende baarmoeder heeft.
Vrouwelijkheid is voor iedereen anders. En ik zie genoeg moeders die ik zelf niet vrouwelijk vind. Ze zitten in hun mannelijke energie. Vrouwelijkheid zie ik als een energie, de manier waarop je jezelf draagt, hoe je voor jezelf zorgt, hoe je je gedraagt en hoe je praat. Het heeft niks te maken met kinderen.
In hoeverre wordt er anders gereageerd op mannen die geen kinderen willen in vergelijking met vrouwen?
Heel anders. Om de één of andere reden worden mannen serieus genomen als ze zeggen dat ze geen kinderen willen. Mannen worden als volwassenen behandeld. Hun beslissing wordt gerespecteerd. In oosterse culturen is er nog steeds ophef als een man zegt dat hij geen kinderen wil vanwege de culture norm, maar het wordt over het algemeen na verloop van tijd door de familie geaccepteerd terwijl dit bij vrouwen niet het geval is. Onlangs keek ik naar een video waarin een vrouw vertelde dat wanneer zij zegt dat ze geen kinderen willen dat zij erop wordt aangesproken, terwijl als haar man het zegt dan accepteren ze het meteen. Ik was verbijsterd. Het lijkt net alsof een besluit over het wel of niet nemen van kinderen in de handen van een man ligt. Iets wat ik apart vind aangezien een vrouw het kindje 9 maanden draagt en baart. Het is haar lichaam. Daarmee geef je mannen gezag over het lichaam van een vrouw.
Je ziet dat mannen ook serieuzer worden genomen als het gaat om sterilisatie. Het wordt voor een vrouw al gauw een jarenlange strijd en dan heeft ze ook nog de kans dat ze niet slaagt in het onvruchtbaar worden. Waarom? Ze wordt door artsen geweigerd. Of ze moet voldoen aan absurde eisen.
Eén van de eisen is bijvoorbeeld dat vrouwen die gesteriliseerd willen worden toestemming nodig hebben van hun man. Dus haar man moet een handtekening zetten zodat zij zich kan laten steriliseren. Dan zeg je letterlijk een man is baas over haar lichaam en zij niet.
Ook zeggen artsen dingen als: “wat vind je man ervan? Je hebt niet genoeg kinderen, ik steriliseer pas als je drie kinderen hebt. Straks krijg je spijt neem eerst nog kind erbij.” Dit is zo beledigend en ik kan hier heel boos om worden.
Terwijl mannen makkelijk gesteriliseerd kunnen worden die hoeven alleen een paar vragen te beantwoorden en worden vervolgens behandeld. Ik ben zelfs een vrouw tegengekomen die een database had gemaakt van artsen waar je wel een behandeling kunt krijgen, omdat er simpelweg te veel artsen zijn die het weigeren. Opvallend was dat er veel vrouwelijke artsen op de lijst stonden die het wel uitvoeren.
Wat zou je graag anders willen zien voor vrouwen die geen kinderen willen? Hoe zouden mensen moeten reageren?
Erken het. Neem het serieus. Respecteer het. Neem vrouwen serieus net zoals een man serieus genomen zou worden. Zet hun niet onder druk. Laat ze zich niet slecht voelen over hun beslissing. Doe niet alsof kinderen hun enige doel is in het leven. Doe niet alsof een vrouw geen vrouw is omdat ze geen kinderen wil. En doe niet alsof vrouwen egoïstisch zijn wanneer ze ervoor kiezen om geen kinderen te nemen. Soms zeggen mensen: wie gaat er dan voor je zorgen als je oud bent? Ik vind dat een egoïstische reden om kinderen te nemen. Bovendien heb ik in de ouderenzorg gewerkt, er zijn veel ouders waarvan de kinderen hun niet bezoeken. Dat hele idee van kinderen gaan voor je zorgen als je oud bent dat moeten mensen loslaten want in de praktijk is dit niet zo.
Het is mij opgevallen dat vrouwen zonder kinderwens kritiek krijgen van andere vrouwen. Dit moet echt ophouden. Vooral moeders die negatief reageren. Vaak zeggen moeders tegen hun dochters: “ik wist wat mijn purpose was toen ik jou kreeg” of “ik wist wat geluk was toen ik jou kreeg.” Nou weet je? Het spijt mij dat jij geen doel had tot die tijd van jouw leven. Of niet wist wat geluk of liefde was tot die tijd. Maar dat is niet voor iedereen zo. Niet iedereen is doelloos of liefdeloos totdat ze een kind krijgen. En niet iedereen hoeft een kind te krijgen om die dingen te ervaren. Ik denk dat moeders die zo reageren ooit hun dromen hebben moeten opgeven en dat moederschap zwaarder is geweest dan ze hadden verwacht. Zij zien dat er vrouwen zijn die bewust kiezen voor geen kinderen en dat kan jaloezie opwekken. Anders snap ik oprecht niet waarom ze zo fel reageren.
Het is niet jouw leven. Het is niet jouw lichaam. Dus bemoei je er niet mee.
NL 
EN