In de afgelopen tijd is de hymne van veel instellingen: meer, meer, we hebben meer vrouwen nodig in het bedrijfsleven, parlementen en aan de macht. Gezien de lage snelheid waarmee het aantal vrouwen in deze instellingen en functies groeit, is er een toenemende vraag naar efficiënte methoden om gendergelijkheid te bereiken. Een quotasysteem is een methode die het aantal vrouwen vergroot in de hoop gendergelijkheid te bereiken. Tegelijkertijd roept het quotasysteem vragen op en in sommige gevallen zelfs sterke weerstand. De hoofdgedachte achter het quotasysteem is om vrouwen te rekruteren in (politieke) instellingen en ervoor te zorgen dat vrouwen niet alleen maar tokens zijn in de omgeving waarin ze worden geplaatst. Tussen 2014-2019 bedraagt de vertegenwoordiging van vrouwen 36,2% van de leden van de Europese Parlement, dat is 12 punten boven het wereldgemiddelde van nationale parlementen (24%) en 7 punten boven het Europese gemiddelde (29,8%). Momenteel is het doel van veel instellingen om 30% van de vrouwenvertegenwoordiging te bereiken.
Maar waarom is de vertegenwoordiging van vrouwen belangrijk? En als we gendergelijkheid bereiken, is dat dan voldoende? Laten we eens kijken naar wat door mannen gedomineerde industrieën ons vertellen over vrouwen.
Architectuur
Architectuur is opmerkelijk, omdat in de afgelopen decennia evenveel mannen als vrouwen afstuderen voor architectuurstudies. Vrouwen verdwijnen echter bijna volledig uit dit veld. Volgens onderzoekers zijn er verschillende redenen waarom vrouwen uit deze industrie verdwijnen: (1) ze worden over het hoofd gezien of genegeerd tot het punt waarop ze zich onzichtbaar voelen, (2) vrouwen worden op een gegeven moment moeders, (3) ze worden betutteld en gewaardeerd om hun uiterlijk in plaats van om hun werk, en (4) ze krijgen niet het volledige scala aan verantwoordelijkheden die inherent zijn aan hun rol, wat hun professionele ontwikkeling belemmert. Op Instagram vroeg ik of mensen vrouwelijke architecten konden noemen: niemand kon een architecte noemen. Bovendien leverde een snelle zoekopdracht op Google op "beroemde architecten" in het Nederlands een top 10 op van blanke mannelijke architecten. Ik denk dat de laatste twee bevindingen duidelijk het probleem binnen de industrie weergeven: geen vertegenwoordiging van vrouwen.
Kunst
Laatst keek ik naar het journaal en het ging over vrouwen in de kunst. In Nederland kennen we veel bekende schilders, zoals Rembrandt van Rijn, Vincent van Gogh, Piet Mondriaan en Johannes Vermeer, maar vrouwelijke schilders ontbreken tot op de dag van vandaag grotendeels. In Nederland wordt bijvoorbeeld slechts 13% van de kunstgalerijen gemaakt door vrouwen. Op het nieuws bespraken ze ook dat, net als in de architectuurindustrie, het werk van vrouwelijke kunstenaars lange tijd niet serieus werd genomen en nog steeds minder waard is in $ in vergelijking met het werk van mannen. Ondanks het toenemende aantal vrouwelijke kunstenaars, blijft de industrie een jongensclub.
Medische Wetenschap
Vrouwen zijn eeuwenlang uitgesloten van de productie van medische en wetenschappelijke kennis. Dus in wezen hebben we een gezondheidszorgsysteem dat door mannen voor mannen is gemaakt. De geschiedenis van de medische wetenschap laat zien dat de manier waarop vrouwenlichamen zijn geschetst in lijn is met het reproductieve discours: vrouwenheupen zijn veel breder en hun hoofd veel kleiner. Aangezien deze industrie werd geleid door mannen, vertelt Dr. Janine Austin Clayton, een associate director voor onderzoek naar de gezondheid van vrouwen bij de National Institutes of Health (NIH) van de Verenigde Staten, aan de New York Times dat het resultaat is:
"We weten letterlijk minder over elk aspect van vrouwelijke biologie in vergelijking met mannelijke biologie."
Voor mij laat de medische wetenschap duidelijk zien waarom de vertegenwoordiging van vrouwen belangrijk is. Medische wetenschappers onderzoeken nog steeds medische problemen met verschillende symptomen voor mannen en vrouwen. Vrouwelijke medische wetenschappers en artsen staan vooraan om gezondheidsproblemen aan te pakken die voor vrouwen over het hoofd worden gezien. Ziekten die zich bij vrouwen anders voordoen, worden vaak over het hoofd gezien of worden verkeerd gediagnosticeerd, en ziekten die voornamelijk vrouwen treffen, blijven grotendeels een mysterie: te weinig bestudeerd, onder behandeld en vaak verkeerd gediagnosticeerd of niet gediagnosticeerd. Dit heeft gevolgen voor zowel de medische praktijk als de gezondheid van vrouwen.
Dus door mannen gedomineerde industrieën leren ons dat de kijk op vrouwen nog steeds gebaseerd is op oude verhalen: vrouwen worden gewaardeerd om hun uiterlijk en moeten niet serieus worden genomen. Hun werk en aanwezigheid worden niet op dezelfde manier gewaardeerd als dat van mannen. Door een gebrek aan vrouwelijke vertegenwoordiging vluchten veel vrouwen naar andere sectoren en worden ze gedwongen hun passie en dromen op te geven.
Moeten we verder kijken dan de cijfers?
Geleerden hebben erkend dat een gebrek aan vrouwenvertegenwoordiging de gendergelijkheid bedreigt en ongelijke en onrechtvaardige machtsverhoudingen in de besluitvorming in stand houdt. Daarom is gendergelijkheid een belangrijk onderwerp geworden. Terwijl veel instellingen zich richten op het quotum van 30% vrouwen, is het huidige debat in de academische literatuur verschoven naar de vraag of we ons wel of niet moeten concentreren op het aantal gekozen en / of benoemde vrouwen.
Niet elke vrouw is tenslotte een feministe en wil zich bezighouden met vrouw gerelateerde problemen. Alleen omdat iemand een vrouw is, wil nog niet zeggen dat ze een pleitbezorger is voor alle vrouwen. Niet alle vrouwen geloven in dezelfde dingen. Niet alle vrouwen gedragen zich op dezelfde manier. Daarom beweren sommige wetenschappers dat er mensen moeten komen die geschikt zijn voor het bereiken van gendergelijkheid. Dit geldt ook voor feministische mannen. Volgens hen moeten we ons niet concentreren op het vergroten van het aantal vrouwen, omdat dit niet zorgt voor gendergelijkheid.
Hoewel ze een punt hebben met het argument dat gelijke aantallen mannen en vrouwen ≠ gendergelijkheid, betekent dat niet dat er minder aandacht moet zijn voor het vergroten van het aantal vrouwen. De geschiedenis heeft aangetoond dat vrouwelijke vertegenwoordigers de neiging hebben om meer op de belangen van vrouwen te letten. In de jaren negentig liepen vrouwelijke parlementsleden voorop op het gebied van ouderschapsverlof en gelijke beloning. Idem heeft de medische industrie verschillende vrouwelijke experts die zich inzetten voor de gezondheidskwesties van vrouwen.
Laten we even aannemen dat feministische mannen zich inzetten voor menstruatieverlof, langer zwangerschapsverlof, gelijke lonen, meer vrouwen op topposities etc. Ze nemen deel aan panels op tv en vertegenwoordigen vrouwen. Zouden vrouwen zich gewaardeerd, gehoord of gezien voelen? Ze voelen zich misschien gewaardeerd en gehoord, maar niet GEZIEN. En dit is waar de vertegenwoordiging van vrouwen over gaat. Het gaat om ZICHTBAARHEID, aanwezig zijn in ruimtes waar belangrijke beslissingen worden genomen en waar belangrijke zaken worden besproken. Het maakt niet uit wat het onderwerp is of dat een vrouw geïnteresseerd is in vrouw gerelateerde problemen. Het gaat erom dat je weet dat je als vrouw een machtspositie kunt bekleden, dat je werk op dezelfde manier wordt gewaardeerd als het werk van mannen, dat je aanwezigheid ertoe doet en dat je gelijke kansen hebt om manager, sportverslaggever, of minister president te worden net zoals mannen dat hebben.
De door mannen gedomineerde industrieën hebben de impact aangetoond van eeuwenlange mannelijke suprematie op de perceptie van vrouwen, en dat is de reden waarom we het vandaag de dag over vrouwenvertegenwoordiging hebben. Het feit dat er al tientallen jaren aandacht is voor gendergelijkheid en veel instellingen nog steeds worstelen met het bereiken van een bestuur dat voor 30% uit vrouwen bestaat, toont de noodzaak aan van effectieve methoden, zoals het quotasysteem. Mensen die tegen dit systeem zijn, zeggen dingen als "mensen moeten worden gekozen vanwege hun capaciteiten en kwaliteiten, niet vanwege hun geslacht." Daar ben ik het mee eens, ik vind dat mensen moeten worden gekozen op basis van hun capaciteiten, maar als we na al die jaren moeten concluderen dat er keer op keer wordt gekozen voor mannen. Misschien moeten we dan kritisch kijken naar het type samenleving waarin we leven om te begrijpen waarom mannen worden gekozen boven vrouwen om belangrijke posities te vervullen. Misschien zijn zij degenen die worden gekozen vanwege hun geslacht en niet vanwege hun capaciteiten?
Ik zeg dit niet om mannen aan te vallen. Ik ben ervan overtuigd dat er mannen zijn die uitstekend zijn in hun werk. Wat ik probeer te zeggen is dat mensen zo gewend zijn om mannen als leiders of experts te zien dat mannen automatisch worden geselecteerd. Het is zo normaal geworden om mannen in bepaalde posities te zien dat het zelfs ondenkbaar is om je een vrouw in die posities voor te stellen. Als gevolg hiervan worden haar capaciteiten gemakkelijk over het hoofd gezien, terwijl een man die minder capabel is, wordt geselecteerd alleen omdat hij een man is. En dit kan een reden zijn waarom het zo lang duurt om het aantal vrouwen te verhogen.
Om genderongelijkheid aan te pakken, hebben we vrouwen, feministische mannen en onderwijs nodig om institutionele hiërarchieën te veranderen en culturele, sociaaleconomische en structurele barrières te overwinnen.
Ik kon het niet laten om namen te noemen van vrouwelijke architecten. Check out their work!
Right: Jeanne Gang – Aqua Tower in Chicago, USA, Source: Inhabitat Diane Pham
References:
Karen Burns, & Lori Brown. (2020). Telling Transnational Histories of Women in Architecture, 1960–2015. Architectural Histories, 8(1). https://doi.org/10.5334/ah.403
Cole Graham. (2017). Where gender equality remains a myth, minority representation of women in architecture. Human Resource Management International Digest, 25(2), 13–15. https://doi.org/10.1108/HRMID-01-2017-0011
Jackson, G. (2019). The female problem: how male bias in medical trials ruined women’s health. The Guardian.
Larson, A. R., Sharkey, K. M., Poorman, J. A., Kan, C. K., Moeschler, S. M., Chandrabose, R., … & Nazarian, R. M. (2020). Representation of women among invited speakers at medical specialty conferences. Journal of Women’s Health, 29(4), 550-560.
Meesterlijke vrouwen. https://www.stedelijkmuseumschiedam.nl/tentoonstelling/meesterlijke-vrouwen/
NL 
EN