Interview: Quynh Over het Overwinnen Van Depressie

Het interview van de maand gaat het over depressie. Mentale gezondheid is één van de hoofdthema’s van Our Shakti, omdat het vanwege de huidige maatschappelijke ontwikkelingen een onderwerp is dat steeds belangrijker wordt. Vandaag interview ik Quynh, een slimme dame uit Rotterdam. Ze is half Nederlands en half Vietnamees, 33 jaar en kortgeleden moeder geworden van een zoontje. Haar hobby’s zijn bakken, wandelen in de natuur en kalligrafie.

Quynh, je hebt ooit een depressie gehad. Hoe dacht je voordat je een depressie kreeg over mentale gezondheid? Wat kreeg je mee hierover in je opvoeding of op school?

Ik kreeg van mijn ouders niets mee over mentale gezondheid. Ze hielden zich er niet mee bezig. Ik denk dat het ligt aan dat er vroeger dus vóór 1990 weinig tot geen aandacht voor was. De generatie van mijn ouders vond het huwelijk, gezinsleven en werk belangrijk. Dat betekende geluk. Het maakte niet uit wat voor huwelijk het was of hoe goed/slecht het gezinsleven was als ze maar getrouwd waren en kinderen hadden. De generatie van nu is anders. We willen misschien nog steeds dezelfde dingen, trouwen, kinderen, carrière, maar we weten dat dat niet per se ervoor hoeft te zorgen dat je gelukkig bent. We zijn ons nu meer bewust van mentale gezondheid doordat er veel over gesproken wordt door influencers/therapeuten zoals Jay Shetty, Brene Brown en Nedra Tawwab. Mentale gezondheid en zelfliefde zijn hot topics. Op school leerde ik niks over dit onderwerp.

Wat was de aanleiding voor de depressie?

Ik denk dat mijn depressie voortkwam uit een laag zelfbeeld dat ik tijdens mijn jeugd had ontwikkeld. Het was te verwachten dat het een keer mis zou gaan. Ik was als kind braaf, verlegen en rustig. Ik probeerde alles zo goed mogelijk te doen en iedereen tevreden te stellen. Ik had een disease to please ontwikkeld en ik kwam toen ik in de twintig was erachter dat dit kwam door mijn moeder.

Ik zou de relatie met mijn moeder omschrijven als toxisch. Mijn moeders liefde is gebaseerd op voorwaarden. Je moet in haar ogen de dingen doen die jou een goede dochter maken dan is alles goed. Als je dingen doet die haar niet bevalt dan word je veroordeeld, krijg je kritiek of word je overgehaald om het niet te doen. Ook werd ik vaak vergeleken met nichten die het in haar ogen beter zouden doen dan ik. Dit deed ze overigens ook bij mijn broer. Het vergelijken met anderen.
Het was enorm verwarrend voor mij als kind, omdat ze ook een lieve en zorgzame kant heeft. Dat maakte het dus toxisch en instabiel. Al met al heeft dit ervoor gezorgd dat ik een laag zelfbeeld had, omdat ik het gevoel had dat ik niet goed genoeg was. In relaties met anderen kwam dit tot uiting door mij zo aardig mogelijk op te stellen en als een relatie niet goed ging dan ging ik de fout bij mezelf zoeken.

Hoe kwam je erachter dat je depressief was?

Het was vooral het gevoel van diepongelukkig zijn wat aanhield waardoor ik zoiets had van het klopt niet. Normaal gesproken als ik somber was dan sprak ik er met anderen over en was het iets wat wel weer wegging. Dit bleef maandenlang aanhouden en ik huilde veel als ik alleen was. Ik huilde nooit zoveel. Ik realiseerde me dat het niet wegging door met vrienden erover te praten dus ik had al gauw de realisatie dat ik professionele hulp nodig had.

Vond je het lastig om hulp te zoeken?

Ja, best wel. Vooral het toegeven aan mezelf dat er iets mis was vond ik lastig. Het is net als je je knie bezeerd en ziet dat het opzwelt. Je weet dat er iets niet goed is en vreest voor het ergste als je onderweg bent naar de huisarts. Ik had dus enerzijds het besef dat er iets niet goed was, maar aan de andere kant was ik bang voor het onbekende. Mensen hebben ook allerlei associaties met depressie bijvoorbeeld dat je gek bent, mentaal zwak of suïcidaal. Ik vond mezelf niet in dat straatje passen.

Kun je meer vertellen over hoe de therapie in haar werk ging?

Ik ging naar de huisarts en werd toen doorverwezen naar de psycholoog. Ik kreeg een intakegesprek op locatie. Daar heb ik een vragenlijst op de computer ingevuld. Aan de hand van de uitslag kreeg ik een diagnose. Ik zou een kort traject volgen van zes maanden en dan weer een test maken om te kijken of verdere behandeling nodig was. Een kort traject klonk in mijn oren heel weinig aangezien dit jarenlang speelde, maar achteraf gezien was het voldoende. Vertrouw de deskundigen. Het is dus bij die zes maanden gebleven. Iedere twee weken had ik een afspraak met de psycholoog voor 1,5 uur. Na het intakegesprek heb je de mogelijkheid om aan te geven of je met de psycholoog verder wilt. Als er geen klik is dan mag je nee zeggen en krijg je een kennismakingsgesprek met een andere psycholoog.

Hoe was het om het traject te volgen?

De eerste twee gesprekken waren ongemakkelijk, omdat ik mij heel erg schaamde om alles te vertellen. Het zijn toch dingen die je heel lang voor je hebt gehouden. Na verloop van tijd voelde ik me echter steeds meer op mijn gemak en dat kwam doordat mijn psycholoog heel goed was. Ze legde dingen helder uit, gaf nieuwe inzichten en oefeningen waarmee ik aan de slag kon. Ik vond het zelfs op gegeven moment leuk en ik keek uit naar onze gesprekken. Het was ontzettend leerzaam.

Wat vond je leuk?

Je leert steeds meer over jezelf. Patronen, uitingen van emoties, hoe je reageert in bepaalde situaties, wat jou triggert, wat je moeilijk vindt om te zeggen tegen een ander en waarom. Je bent er heel bewust mee bezig en je gaat dingen ook opzoeken. Je moet je voorstellen. Ik wist helemaal niks over mentale gezondheid of psychologie. Dan krijg je gesprekken en leer je over allerlei theorieën, krijg je schema’s en diagrammen te zien. Er zit een hele wetenschap achter en dat gaat aan je neus voorbij als je geen depressie ervaart tenzij je zelf de moeite neemt om het te bestuderen. Ik zag iedere gesprek als een mogelijkheid om aan betere versie van mezelf te werken. Eentje die bewustzijn, vastigheid en vertrouwen in haarzelf uitstraalt.

Wat zijn twee dingen die je geleerd hebt?

Over depressie zelf. Dat het niet eens zo slecht is als dat we denken dat het is. Het gevoel niet. Het is echt een gevoel wat ik niet weer zou willen ervaren, maar als ik geen depressie had gehad dan was ik ook niet de persoon die ik vandaag de dag ben. Ik merk dat ik veel zelfverzekerder ben, kennis heb over mezelf en anderen en dat die ervaring mij eigenlijk alleen maar heeft geholpen. Ik sta veel bewuster in het leven en denk beter na over wat ik zeg en hoe ik het zeg. Ik weet wanneer ik dingen moet loslaten, omdat het niet in mijn macht ligt en hoort bij de ander. Ik zou zelfs zeggen dat depressie het beste is wat mij is overkomen. Het heeft bijgedragen aan mijn persoonlijke groei als volwassen vrouw.

Als je zo een traject ingaat dan heb je geen flauw idee van wat er gaat veranderen en of je wil veranderen. Sommige mensen blijven zichzelf aanpraten dat ze verdrietig zijn en als een psycholoog met tools komt om zelf meer grip op hen leven te creëren dan verzinnen ze allerlei redenen waarom dat niet gaat lukken. Ik heb geleerd dat je zo een traject met een open mind moet ingaan, maar vooral met een instelling om te willen veranderen. Dan haal je het meest uit zo een traject. Je zult merken dat je tot andere inzichten komt over het leven in algemene zin, maar ook dagelijkse veranderingen in gedrag.

Hoe reageerde jouw omgeving op het gegeven dat je een depressie had?

Ik heb het destijds verteld aan mijn vrienden. Zij hebben mij erg gesteund. Ik vind dat je niet alles hoeft te delen met anderen en het was een goede beslissing, omdat ik in alle rust dingen kon uitzoeken voor mezelf.

Merkten anderen aan jou dat je depressief was?

Niet dat ik weet. Het kan natuurlijk zo zijn dat ze het vermoedden. Iedereen ervaart depressie op een andere manier. Sommige mensen vertonen zichtbaar ander gedrag. Anderen kunnen het goed verborgen houden. Ik was altijd blij om mensen te zien en als ik dan naar huis ging dan voelde ik mij weer ongelukkig. Die mensen zouden dus niet snel doorgehad hebben dat ik depressief was.

Wat is je het meest bijgebleven?

Aangezien ik een disease to please had, zou ik zeggen je bent het aan jezelf verplicht om jouw eigen behoeften serieus te nemen. Ik heb geleerd om vanuit mijn eigen behoeften te handelen en dat kan soms betekenen dat je anderen kwetst, dat ze het afkeuren of dat ze het niet kunnen geven. But that’s okay. Zolang je doet wat jou rust geeft of gelukkig maakt.
Ik weet nog dat we een oefening deden waarbij ze de rol aannam van mijn moeder en nare dingen tegen mij riep. Op tafel had ze een lijn gezet tussen ons tweeën, aan mijn kant van de lijn was mijn ruimte aan invloed en mijn territorium. Elke keer als ze nare dingen riep gooide ze een papieren propje of een pen over de lijn, zodat het in mijn gebied terechtkwam. Ze zei het is jouw verantwoordelijkheid naar jezelf toe om eigenschap te nemen over dit territorium en om het schoon te houden. Ze vroeg om alles wat in mijn gebied lag wat niet daar hoorde, achter mij te gooien. Eerst pakte ik een propje en gooide ik het voorzichtig en zachtjes achter mij. Toen moest ze lachen en zei ze: je mag het harder weggooien. Dus ik begon alles te pakken en achter mij te smijten. Toen ging het gesprek nog een paar minuten verder en op het eind wilde ik alles oprapen van de vloer. Toen zei ze: ‘’niks aanraken! Je laat alles hier achter. Ik ruim het straks op.’’ Ik liep de deur uit met een opgelucht gevoel. Zo voelt dat als je de negatieve troep van anderen uit jouw gebied haalt. Vaak heb je niet door wat de opmerkingen van anderen met je doet, omdat het niet tastbaar is. Als je het dan zo op een tafel ziet liggen dan begrijp je het. Zo van hey this is my space en dit zorgt ervoor dat mijn gebied (mentale gezondheid) vervuild raakt.

Wat is belangrijk voor het overwinnen van een depressie?

Ik denk toch dat je vooral moet blijven doorgaan met de oefeningen. Jouw omgeving verandert niet. Het enige waar je controle over hebt is jouw eigen gedrag en de dingen die je wel of niet zegt. En ook altijd ervoor zorgen dat je tijd maakt voor jezelf om te relaxen. Bijvoorbeeld yoga, mediteren of wandelen in de natuur. Maak het een vast onderdeel van jouw leven. Dat heeft mij ook heel erg geholpen.

Wat is je advies aan anderen?

Ik raad iedereen aan die denkt dat ze depressief zijn of depressief geweest zijn om hulp te zoeken. Stel het niet uit. Het gaat je helpen. Het is belangrijk dat je professioneel hulp krijgt, omdat depressie terugkeert als je in oude patronen blijft hangen. Je kan het alleen doorbreken door zelfinzicht en bewust een ander gedrag aan te leren. Je omgeving gaat daar niet enthousiast op reageren, omdat ze het niet gewend zijn van je. Ik heb dit zelf ook ervaren, maar ik had een dusdanig zelfbeeld ontwikkeld dat ik hun reactie naast mij neer kon leggen. En dat is echt een gevoel van overwinning.

Dank je wel Quynh!