Interview: Anoniem Over Het Veranderen Van Sociale Stigma Op Scheiding

Het interview van deze maand gaat over het veranderen van het stigma op scheiden. Ik interview een mooie vrouw van 40 jaar. Ze heeft criminologie gestudeerd en werkt als ambulant begeleider. In een wereld zonder corona houdt ze van gezellig eten met vrienden en familie, dansen, hapjes leren maken die ze zelf ook lekker vindt en kan ze ook genieten van horrorfilms en documentaires over seriemoordenaars. Ze is op een jonge leeftijd getrouwd en na een huwelijk van ongeveer 15 jaar gescheiden.

Ik ben heel benieuwd naar jouw perceptie van het huwelijk voordat je ging trouwen. Hoe dacht jij over het huwelijk? Wat zijn de ideeën en verwachtingen waar jij mee bent opgegroeid?

Als vrouw zijnde was ik mij er bewust van dat ik getrouwd het huis uit moest gaan. Ik mocht geen verkering hebben. Mijn ooms zeiden tegen mij “ik ga een jongen voor jou zoeken”, maar ik wilde dat niet. Ik zei dat ik hem zelf wel zou vinden. Als ik mijn opvoeding vergelijk met mijn broer, dan mocht hij alles. Hij mocht feesten en rondhangen tot laat buiten.

Ik had eerlijk gezegd geen verwachtingen van het huwelijk of een beeld van het huwelijk. Ik was een tiener en ging nog naar school. Ik had het daar druk mee. Ik had een vriendje en toen ik betrapt werd, werd trouwen mij opgelegd. Ik stelde voor om te gaan samenwonen, maar mijn moeder zei “nee, je gaat getrouwd het huis uit en wat je daarna doet dat mag je zelf weten.”

Maar je had dus geen verwachtingen van het huwelijk? Dat vind ik merkwaardig, want ik had dat wel op die leeftijd. Heel romantisch beeld, haha.

Nee, haha. Ik dacht niet aan trouwen. Ik was een jongensmeisje en ben ook opgegroeid met veel jongens. Veel neven en broers. Ik hield van voetballen en fietsen. Ik had meer jongens als vrienden dan meisjes. Ik hield mij niet bezig met hakken, jurken of make-up. Dat interesseerde mij totaal niet. Op school was er vaak ruzie tussen meiden over jongens en voor mij bestond er gewoon meer dan alleen jongens.

Uiteindelijk werd je dus verliefd en moest je trouwen. Na een huwelijk van 15 jaar, hebben jullie ervoor gekozen om te scheiden. Hoe voelde jij je op het moment toen je besefte dat jullie echt gingen scheiden?

Eigenlijk was het zo dat ik al vaak geprobeerd had om het huwelijk een kans te geven. Ik heb de beslissing om te scheiden zo vaak uitgesteld en de reden waarom ik er niet mee doorging was “wat zullen mensen denken?” Dat wordt zo in je hoofd geprent. Dan werden er dingen gezegd als je hebt kinderen, je staat er alleen voor, straks hebben de kinderen geen vader. Daardoor bleef ik het uitstellen. En dan ging het twee jaar weer goed en dan weer niet. Zo bleef het maar doorgaan. Op een gegeven moment vroeg ik mij af van als ik over twintig jaar ben, waar ik nu ben, zou ik dan gelukkig zijn? En mijn hart zei: nee. Daarna zat ik een tunnelvisie van ik ga het zeggen tegen hem en mijn ouders, dat is stap 1. En ik ga doorzetten. De stemmen van anderen daar moest ik niet naar luisteren.

Ik had alles gedaan wat ik kon doen. Op een gegeven moment had ik geen energie meer. Ik kon ook niet meer zeggen van als ik dit doe, dan lukt het misschien wel. Alle opties waren van tafel. Iedereen bereikt een keerpunt. En voor mij was dat toen er sprake was van een fysiek moment. Dat is één keer gebeurd, maar dat was een grens die hij heeft overschreden. Toen was ik er echt klaar mee. Ik kon dit niet goedpraten. Dus op het moment dat we echt gingen scheiden voelde ik mij opgelucht dat het eindelijk zover was.

In sommige culturen, wordt scheiden als taboe en iets negatiefs gezien. Hoe reageerde jouw omgeving toen je vertelde dat jullie gingen scheiden?

Mijn moeder negeerde het. Ze hoorde het aan en praatte er daarna overheen. Wat ook meespeelde is dat ik altijd mondig ben geweest en in de ogen van mensen was hij een lieverdje. Dus veel mensen waaronder mijn moeder gaven mij de schuld. Ik gedroeg mij binnen-en buitenshuis hetzelfde, terwijl hij zich buitenshuis anders opstelde dan thuis.

Familieleden en vrienden reageerden verbijsterd “huh, hoe dan? Of “dat kan niet…”, maar ik merkte ook wel dat ze niet wisten hoe ze moesten reageren. Of dat ze er niet over durfden te praten. Sommige mensen deden ook alsof ze er niks over wisten, terwijl ze het wel al gehoord hadden van anderen.

Hoe is je leven nu? Wat heeft het je gebracht?

Geluk, rust en geen stress. Ik kan doen wat ik wil doen. Ik kan mezelf zijn. Aan de andere kant is het ook zwaar, maar wat je ervoor terugkrijgt dat is de moeite waard.

Met welke vooroordelen heb je te maken gehad na je scheiding?

Mijn kinderen gaan niet goed terechtkomen, want ze hebben gescheiden ouders.

Als er iets niet goed gaat met de kinderen dan zegt mijn moeder meteen “komt omdat je gescheiden bent.” Als mijn kinderen bijvoorbeeld kattenkwaad uithalen, dan gaat er soms ook wel door mijn hoofd van “is dit mijn schuld omdat ik gescheiden ben van hun vader?” Gelukkig heb ik wel mensen om mij heen die tegen mij zeggen doe is normaal. Maar dit zijn wel momenten waarop ik twijfel.

Waarom reageert ze zo denk je?

Volgens haar had ik geen reden om te scheiden. Ik had alles, een huis, kinderen, een man. Wat wou ik nog meer?

Een ander vooroordeel was dat ik ging scheiden, omdat ik een ander had. Mijn ex-man dacht dat dit de reden was waarom ik wou scheiden. Hij had ook iemand in gedachten en wees hem aan als degene van wie ik moest zeggen dat ik wou scheiden.

Wat moet er volgens jou veranderen rondom het taboe op scheiden voor vrouwen?

Allereerst discussies mogen plaatsvinden en zijn juist goed. Het is prima om over scheiden te praten en er vragen over te stellen. Mensen hoeven niet te doen alsof het een verboden onderwerp is. Vraag natuurlijk wel eerst even of degene zich comfortabel voelt om erover te praten.

Familie, kennissen en vrienden moeten degenen die gaan scheiden steunen. Als je een scheiding niet hebt meegemaakt dan weet je niet hoe zwaar het is. Het vergt mentaal veel inspanning. Je moet sterk blijven en doorzetten. Mensen moeten ook leren dat wanneer je iemand steunt je niet meteen een kant kiest. Ik heb ook wel momenten gehad dat ik behoefte had om erover te praten en dat mensen meteen uit paniek zeiden “maar ik ga geen kant kiezen.” Ik dacht echt van niemand heeft het over een kant kiezen.

De interpretatie van een scheiding moet ook veranderd worden. Een scheiding is iets wat bij het leven hoort. Niemand weet van tevoren of een huwelijk of relatie zal slagen. Het is mooi als mensen lang bij elkaar blijven, maar ik vind ook dat je niet ten koste van jezelf een huwelijk in stand moet houden.

Wat ouders moeten begrijpen is dat hun steun heel belangrijk is. Ook al krijg je geen steun van anderen, de steun van jouw ouders weegt zwaar. En dit heb ik wel gemist.

S: Het is op zo een moment noodzakelijk dat ouders hun ideaalbeeld voor hun kind opzijzetten. Ze mogen natuurlijk teleurgesteld of verdrietig zijn over het feit dat hun kind gaat scheiden, maar op zo een moment is het inderdaad veel belangrijker om het kind te steunen. Het heeft in de Aziatische gemeenschap ook te maken met gezichtsverlies en met het feit dat er zoveel waarde wordt gehecht aan wat andere mensen zullen vinden en denken. Maar het belangrijkste is dat je kind gelukkig is en als hij/zij dat niet is met hun partner dan horen ouders hun kind te steunen met de scheiding. Ze hoeven het er niet mee eens te zijn.

Hoe denk je nu over het huwelijk? Als je advies zou geven aan jouw jongere zelf, hoe luidt dat dan?

Trouw niet jong.

Wat is jong?

Onder de 25. Iedereen uit mijn schooltijd is jong getrouwd en iedereen is uit elkaar. Zelfs het meest verliefde stelletje waarvan iedereen dacht dat ze nooit uit elkaar zouden gaan, zijn uit elkaar gegaan op een latere leeftijd. Als je in de twintig bent, dan ontwikkel je jezelf nog heel erg. En het is goed als je deze fase als individu meemaakt, daardoor leer je jezelf beter kennen. Je leert dan om verder te kijken dan verliefdheid en op basis van compatibiliteit een partner te kiezen. Los van een partner, je moet leren hoe de wereld werkt, wat het betekent om verantwoordelijk en zelfstandig te zijn.

Wat wil je zeggen tegen vrouwen die nu nadenken over wel of niet scheiden?

Het wordt zwaar, maar het is het waard. Kijk, als beide partners het eens zijn dat scheiden het beste is dan wordt het al iets gemakkelijker. Maar als alleen één van de twee wil scheiden dan gaat het zwaar worden. Blijf jezelf eraan herinneren dat het de moeite waard is, want daarna krijg je rust. Tegen de tijd dat je ervoor kiest om te scheiden, heb je al zoveel doorstaan. Zo een beslissing komt niet uit de lucht vallen. Je gaat de stemmen horen van familie, vrienden, en anderen en ook met vooroordelen te maken krijgen, maar die moet je negeren. Zolang jij weet waar het goed voor is, gewoon doorzetten!